کرایوتراپی

کرایوتراپی چیست؟

کرایوتراپی یا همان سرمادرمانی یکی از روش‌های غیرتهاجمی و بدون درد برای درمان برخی از مشکلاتی پوستی است. در این روش، با استفاده از سرمای حاصل از نیتروژن مایع یا دیگر مواد فریز‌ کننده، اقدام به درمان برخی از بیماری‌های سطحی پوستی از طریق فریز کردن و در نتیجه مرگ سلولی ضایعه مورد نظر می‌کنند. اگر می‌خواهید با کرایوتراپی بیشتر آشنا بشوید، لطفا تا ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

کرایوتراپی یک روش درمانی برای مشکلات پوستی است که در آن از طریق نیتروژن مایع، گاز آرگون یا کربن دی‌ اکسید، دمایی مابین ۱۹۶- تا ۲۱۰- درجه سانتی‌گراد بر روی پوست اعمال می‌شود. انواع ضایعات پوستی در این دما دچار انجماد و به نوعی فریز می‌شوند و عامل ضایعه از بین می‌رود. در نظر بگیرید، در مشکلات پوستی حادتر مثل زگیل‌های پیش‌سرطانی، کرایو کردن به صورت دو یا چند مرحله‌ای انجام می‌شود تا اثرگذاری آن برای نابودی ضایعات عمیق‌تر، بیشتر شود.

با توجه به شدت عارضه پوستی، برای درمان با کرایوتراپی ممکن است به چندین جلسه نیاز باشد. اما مشکلات پوستی خفیف و سطحی اغلب با یک جلسه به درمان جواب می‌دهند.

طریقه انجام کرایو‌تراپی

همان طور که اشاره کرده‌ایم، نیتروژن مایع مهم‌ترین ماده موثره در فرآیند انجام کرایوتراپی است. پزشک با استفاده از این ماده دمای پوست آسیب دیده را برای تخریب سلولی ضایعات پوستی به کمتر از ۱۹۶- می‌رساند. مراحل اثر گذاری کرایوتراپی عبارتند از:

فاز اول؛ انتقال حرارتی: در این مرحله، حرارت پوست به فریز‌کننده (نیتروژن مایع) انتقال می‌یابد و باعث می‌شود زمینه برای انجماد و تخریب سلولی ضایعه پوستی ایجاد شود.

فاز دوم؛ تخریب سلولی: با انجماد ضایعه پوستی، تخریب سلولی ناگهانی برای ضایعه پوستی اتفاق می‌افتد که به نوعی باعث مرگ سلولی با متوقف شدن تولید کلاژن فیبروبلاست می‌شود. در نتیجه، انواع ضایعات پوستی از بین می‌روند.

فاز سوم؛ التهاب و بهبودی: در آخر، موضع تحت درمان در اثر مرگ سلولی دچار التهاب و قرمزی می‌شود که این موضوع طبیعی است. در این زمان، باید مراقبت‌های پس از کرایوتراپی را جدی گرفت، تا از عوارضی مثل اسکار و تاول بیشگیری شود.

کاربرد کرایوتراپی

به‌طور‌ کلی بیشترین کاربرد کرایوتراپی برای از بین بردن برخی از ضایعات پوستی خوش‌خیم تا پیش‌سرطانی است. ازجمله موارد کاربرد کرایوتراپی عبارتند از:

درمان تغییرات رنگ پوست مثل لک‌های ناشی از آفتاب
درمان ضایعات پوستی با عامل ویروسی مثل زگیل تناسلی
درمان زگیل پوستی با عامل غیر‌ ویروسی
ضایعات توموری و انواع کیست‌های پوستی سطحی از نوع خوش‌خیم
درمان برخی از ضایعات عروقی
حذف توده‌های چربی‌ اضافی پوست مثل میلیا‌ها
درمان سالک
درمان انواع خال‌ها

مزایای کرایوتراپی

کرایوتراپی به عنوان یک روش غیرتهاجمی در درمان برخی از بیماری‌های پوستی دارای مزایای زیر است:

- با کرایوتراپی اثر بهبودی بسیار مثبتی در درمان انواع ضایعات پوستی مشاهده می‌شود.
- این روش به دلیل غیرتهاجمی بودن، بدون درد است و در حین انجام آن حتی نیاز به بی‌حسی نخواهد بود.
- عوارض ناشی از کرایوتراپی بسیار کم بوده و تنها التهاب، قرمزی و گاهی تاول بعد از آن مشاهده می‌شود که در کمترین زمان این عوارض هم از بین می‌روند.
- کرایوتراپی در مقایسه با دیگر روش‌های درمان ضایعات پوستی کم‌هزینه‌تر است.
- کرایوتراپی در مدت زمان کوتاه و در عرض چند دقیقه انجام می‌شود و یک روش درمانی زمان‌بر نیست.

مراقبت‌های بعد از کرایوتراپی

بعد از کرایوتراپی پزشک برای پیشگیری از عفونت و عوارض، داروهایی تجویز می‌کند که باید مصرف بشوند. مراقبت‌های بعد از کرایوتراپی، این موارد را شامل می‌شوند:

باید هر روز جای زخم را با یک شوینده آنتی‌ باکتریال و آب گرم شستشو دهید.
از صابون‌های عطری و معمولی برای شستشوی موضع استفاده نکنید.
پس از شستشو اجازه دهید محل زخم در هوای آزاد خشک شود.
برای پیشگیری از عفونت، بعد از شستشو، کرم زینک اکساید روی زخم بزنید.
بانداژ محل زخم را به طور مکرر عوض کنید. توصیه می‌شود از بانداژ‌های هیدرواکتیو استفاده شود.
در صورت ایجاد خونریزی از گاز استریل استفاده کرده و به مدت ۱۰ دقیقه آن را فشار دهید. اگر خونریزی ادامه داشت با پزشک مشورت کنید.

جمع‌بندی

ضایعات پوستی مثل لک، زگیل، خال و زائد‌های گوشتی، توده‌های چربی پوستی و… از جمله آزار دهنده‌ترین عواملی است که زیبایی پوست را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. کرایوتراپی (سرما‌درمانی) از جمله درمان‌های موثر برای این نوع ضایعات پوستی از طریق انجماد و تخریب سلولی است که علاوه بر درمان سریع و بدون درد، عوارض حادی به دنبال ندارد.